سلمان آدینه وند؛ عابدین صفری کاکرودی
دوره 9، شماره 2 ، بهمن 1399، ، صفحه 217-244
چکیده
در سازمان‌های نظامی، رهبری هر یگان بر عهده فرمانده آن است و در سلسله‌مراتب طولی، فرمانده هر یگان تابع دستورات فرمانده مافوق است. مسئولیت عملکرد هر یگان مستقیماً متوجه فرمانده آن بوده و این مسئولیت عمدتاً ...
بیشتر
در سازمان‌های نظامی، رهبری هر یگان بر عهده فرمانده آن است و در سلسله‌مراتب طولی، فرمانده هر یگان تابع دستورات فرمانده مافوق است. مسئولیت عملکرد هر یگان مستقیماً متوجه فرمانده آن بوده و این مسئولیت عمدتاً جنبه انظباطی داشته و در مواردی نیز جنبه مدنی دارد. این پژوهش باهدف بررسی مسئولیت انظباطی فرماندهان نظامی در حقوق ایران انجام‌شده است. نتیجه اینکه سازمان‌های نظامی به‌هیچ‌وجه صلاحیت اعمال حقوقی را نداشته و تنها در اجرای احکام صادره وظیفه دارند. قانونگذار بیان کرده که فرمانده نظامی برای میل به اهداف تعیین‌شده می‌بایست هر اقدامی را در چارچوب قانون انجام دهد و درعین‌حال، می‌بایست مسائل اخلاقی، انسانی و شرعی را مدنظر داشته باشد که عرف عمومی در تعیین دقیق این مسئولیت، نقش مهمی دارد. فرماندهان مافوق، موظف به نظارت بر اعمال پرسنل و فرماندهان مادون بوده و در قبال اعمال غیرقانونی آن‌ها مسئولیت انظباطی دارند. این مسئله در منابع مختلف حقوق بین‌الملل و همچنین در عرف آن، که به محاکمه فرماندهان نظامی پس از جنگ جهانی دوم باز می‌گردد، تصریح‌شده است. هرچند که قانونگذار به این مسئله مفصلاً پرداخته نشده، اما در صورت قصور یک فرمانده در وظیفه نظارتی خود، اعمال غیرقانونی حادث‌شده توسط فرماندهان و پرسنل مادون، مستوجب مسئولیت انظباطی است.
