2024-03-29T15:34:47Z
https://www.pfbaj.ir/?_action=export&rf=summon&issue=13583
مطالعات حقوق بشر اسلامی
مطالعات حقوق بشر اسلامی
2322-5637
2322-5637
1397
7
2
تأثیر مشارکت زیان دیده در ورود یا تشدید خسارت بر مسئولیت بین المللی دولت ناقض حقوق بشر با تأکید بر رویه دیوان اروپایی حقوق بشر
سیدقاسم
زمانی
وحید
بذّار
مشارکت قربانی نقض حقوق بشر در ورود یا تشدید خسارت، از عواملی است که سبب میشود اصل جبران کامل خسارت اعمال نشود و به تناسب این مشارکت از میزان غرامت قابلتعیین کاسته شود؛ بااینحال در موارد تعدد قربانیان نقض حقوق بشر، مشارکت هریک از آنها تنها در تعیین میزان غرامت دربارۀ همان قربانی تأثیرگذار خواهد بود. به زعم دیوان، مشارکت زیاندیده نه عامل رافع مسئولیت بلکه عامل مؤثر در تعیین میزان غرامت فرض میشود، ولی قاعدۀ مشخصی برای محاسبۀ چنین کاهشی وجود ندارد و دیوان بر اساس مبنای منصفانه، این میزان را تعیین میکند. این مقاله میکوشد ضمن بررسی تأثیر مشارکت زیاندیده در ورود و تشدید زیان در موارد نقض حقوق بشر، رویۀ دیوان اروپایی حقوق بشر را در مواجهه با این قاعده مورد بررسی قرار دهد.
مشارکت زیاندیده
حقوق بشر
مسئولیت بینالمللی
دیوان اروپایی حقوق بشر
تعهد به کاهش خسارت
2018
09
23
9
24
https://www.pfbaj.ir/article_119154_136150fb09bfc0c88e42b0b33d0d9795.pdf
مطالعات حقوق بشر اسلامی
مطالعات حقوق بشر اسلامی
2322-5637
2322-5637
1397
7
2
گفتمان حقوق بشر در اسلام: تبیینی از منظر کرامت انسانی
فریبرز
ارغوانی پیرسلامی
مجتبی
دهقان
هدف این مقاله آن است تا ضمن تبیین مفهوم کرامت انسانی و مصادیق حقوق بشر از دیدگاه اسلام، به توضیح نسبت آن در نظام حقوقی اسلام با کرامت ذاتی و اکتسابی انسانی بپردازد. مفهوم حقوق بشر مفهومی مدرن است و همچون دیگر مفاهیم مدرن وارد ادبیات اسلامی شده است. مباحث مطرح شده پیرامون این حوزه، گفتمان مفهومی خاصی را شکل داده است که از آن به گفتمان حقوق بشر اسلامی تعبیر می شود. در این گفتمان، کرامت انسانی دال برتر و مرکزی و در کانون توجه است و کلیه حقوق و امتیازات بشری به عنوان دالهای شناور بر گرد همین مفهوم درک و دریافت می شوند. این مقاله با طرح این پرسش که گفتمان حقوق بشر در اندیشه اسلامی چگونه قابل تبیین است، با اتکا بر روش توصیفی تبیینی بر این نظر است که در اندیشه اسلامی گفتمان حقوق بشر بر مبنای اصل کرامت انسانی قابل تبیین بوده و بر این اساس رعایت حقوق بشر امری واجب و تعدی به آن موجب نقض کرامت انسانی و در نتیجه حرام است.
اسلام
حقوق بشر
کرامت انسانی
گفتمان
عدالت
2018
09
23
25
50
https://www.pfbaj.ir/article_119312_938535d0cd987cee3f5c775d84cbd919.pdf
مطالعات حقوق بشر اسلامی
مطالعات حقوق بشر اسلامی
2322-5637
2322-5637
1397
7
2
حقوق و آزادیهای مخالفان سیاسی در حکومت علوی و نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران
زینب
قادری
عاطفه
قادری
یکی از ویژگیهای مهم نظامهای سیاسی مدرن وجود اپوزیسیونهای قانونی است که شرایط تأسیس و شیوۀ فعالیت و عملکرد آنها بخش جدانشدنیِ قوانین اساسی مدرن است. در این میان مهمترین بحثها به اپوزیسیونهای قانونی ارتباط مییابد که حکومت مستقر را به چالش می کشند؛ بنابراین بررسی جایگاه آنها برای فهم کارکرد هر نظام سیاسی ضروری است. این موضوع تا جایی که به حکومت علوی مربوط می شود، اهمیت دوچندانی می گیرد. ازیک سو شبهه های گسترده ای دربارۀ حقوق مخالفان سیاسی در دوران حکومت علوی مطرح شده است و ازسوی دیگر، نظام جمهوری اسلامی ایران خواهان پیروی از موازین و تعالیم حکومت علوی است. پژوهش حاضر درصدد پاسخ به این پرسش است که در الگوی حکومت علوی چه حقوق و آزادیهایی برای این دسته از مخالفان لحاظ شده و نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران چه راهکارهایی را برای تضمین این حقوق و آزادیها در نظر گرفته است؟ این پژوهش میکوشد اثبات کند مخالفان سیاسی در دوران حکومت امام علی(ع) از آزادیهای فردی و اجتماعی برخوردار بودند و نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران نیز در این زمینه حکومت علوی را الگوی خویش قرار داده است.
اپوزیسیون
حقوق عمومی
آزادی
قانون اساسی
حکومت علوی
آزادیهای فردی و اجتماعی
2018
09
23
51
74
https://www.pfbaj.ir/article_119338_cbb663577dd4ae1a6a4a3917fb4f3438.pdf
مطالعات حقوق بشر اسلامی
مطالعات حقوق بشر اسلامی
2322-5637
2322-5637
1397
7
2
حقوق پرداخت کنندگان مالیات، مطالعۀ تطبیقی در آموزه های نهج البلاغه و نظام حقوق مالیاتی ایران
داود
محبی
اعظم
طالب نجف آبادی
یکی از مهمترین منابع مالی دولتها در زمانهای گذشته و حال حاضر، مالیات است. مالیات علاوه بر تأمین بخش قابلتوجهی از درآمدهای عمومی، به مثابه ابزاری حکومتی برای تعدیل ثروت در جامعه و ازبین بردن شکاف طبقاتی مورد استفادۀ حکومتها قرار میگیرد. در حکومت اسلامی نیز منابع مالی مختلفی پیشبینی شده است که از جمله میتوان به زکات، خمس، انفال، خراج و جزیه اشاره کرد. همانطور که شهروندان مکلّف به پرداخت انواع مالیاتهای قانونی و شرعی هستند، در برابر حکومت و دستگاه مالیاتی آن حقوقی نیز دارند. در این مقاله، با روش توصیفی تحلیلی به بررسی و پاسخ به این پرسش پرداخته یم که در آموزههای نهج البلاغه چه حقوق و امتیازهایی برای پرداختکنندگان مالیاتهای اسلامی پیشبینی شده است و نظام حقوق مالیاتی ایران تا چه اندازه با آموزههای نهج البلاغه در این زمینه مطابقت دارد. یافته های تحقیق نشان می دهد رویکرد امام علی(ع) به مالیات گیری رویکردی تلفیقی و شامل هر دو بُعد تربیتی و کسب درآمد است و بنابراین اصل را بر اعتماد به مؤدیان مالیاتی نهاده است اما رویکرد نظام مالیاتی ایران تنها رویکرد کسب درآمد است و اصل را بر بیاعتمادی بر مؤدیان قرار داده است. البته در برخی از حقها مانند حق رفتار منصفانه و محترمانه با مؤدی، حق رازداری، حق تجدیدنظرخواهی، حق ارزیابی منصفانه وغیره، نظام حقوق مالیاتی ایران با آموزههای نهج البلاغه مطابقت دارد.
حقوق
مؤدی مالیاتی
زکات
نهج البلاغه
ایران
2018
09
23
75
94
https://www.pfbaj.ir/article_119341_ed1387d0f1fa68eb99d682302bae88e7.pdf
مطالعات حقوق بشر اسلامی
مطالعات حقوق بشر اسلامی
2322-5637
2322-5637
1397
7
2
هرزه نگاری رایانه ای: از علت شناسی تا پیشگیری
صالح
غفاری چراتی
اسماعیل
هادی تبار
سیدابراهیم
قدسی
هرزه نگاری رایانه ای یا سایبری به معنای ارتکاب رفتارهای سرزنش پذیر قطعی و سرزنش پذیر مشروط است که به قصد تجارت یا افساد و از طریق سامانه های رایانهای یا مخابراتی صورت می پذیرد. هرزه نگاری را میتوان از چالشهای مشترک حقوقی، اخلاقی، جامعه شناسی، روانشناسی و جرم شناسی به شمار آورد. از این جهت، نگاه به هرزه نگاری باید با توجه به ابعاد مختلف علوم انسانی باشد تا نتیجه ای جامع و مانع حادث شود. پرسش اساسی نوشتار حاضر این است که چرا برخی افراد در فضای مجازی بزهکار هرزه نگاریهای رایانه ای می شوند؟ به عبارت دیگر، علت ارتکاب بزه هرزهنگاری رایانهای چیست؟ آیا راهکارهای پیشگیرانه برای مرتکبان وجود دارد و چه راهکارهایی را میتوان پیشنهاد داد؟ نوشتار حاضر به روش تحلیلی توصیفی علت ارتکاب هرزه نگاری را برمی شمارد و راهکارهای پیشگیرانۀ اجتماعی را به متولیان سیاست جنایی پیشنهاد میدهد
هرزه نگاری
جرم شناسی
پیشگیری از جرم
عدالت کیفری
2018
09
23
95
126
https://www.pfbaj.ir/article_119343_be96616f0c704acdb02dc0819ab0d890.pdf
مطالعات حقوق بشر اسلامی
مطالعات حقوق بشر اسلامی
2322-5637
2322-5637
1397
7
2
بررسی قاعده منع بازداشت غیرقانونی و خودسرانه در نظام حقوقی ایران و اسناد بین المللی حقوق بشر
حسین
زارعیان چناری
جواد
غلامزاده دهنوی
ازآنجاکه یکی از ناقضان حقوق بنیادین بشر حکومتها هستند که به راههای مختلف از جمله قانونگذاری، به حقوق اساسی و آزادیهای اشخاص تجاوز می کنند، شناسایی معیارها و نقایص موجود در اسناد حقوق بشری ضرورت پیدا میکند. در سالهای اخیر و در پی طرح مباحث حقوق بشری و ایرادهایی که نسبتبه برخی مواد قانونی وجود داشت، قانونگذار کوشیده است رویکرد مناسبی را در این زمینه در پیش بگیرد و در اصلاحات قانون مجازات اسلامی و آیین دادرسی کیفری و تا حد امکان در تدوین منشور حقوق شهروندی، این ایرادها را برطرف کند تا هماهنگی بیشتری با استانداردهای بین المللی حقوق بشر داشته باشد. در این رابطه قوانین ایران دربارۀ ضرورت مستدل بودن و مستند قانونی داشتن قرار بازداشت موقت با قوانین بین المللی حقوق بشر به ویژه ماده 9 میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی کاملاً منطبق است و قوانین کشور در این زمینه هیچگونه نقص و ابهامی ندارد.
امنیت قضایی
منع بازداشت غیرقانونی
سلب آزادی
جبران خسارت بازداشت
2018
09
23
127
148
https://www.pfbaj.ir/article_119420_d4c5a1a17fd53e7bbca257fa66a2ddaa.pdf
مطالعات حقوق بشر اسلامی
مطالعات حقوق بشر اسلامی
2322-5637
2322-5637
1397
7
2
بررسی ملازمت کرامت ذاتی و غیرذاتی در حقوق بشر اسلامی
محمد علی
کرباسیون
کرامت آدمی به معنای شرافت و بلندمرتبگی و نتیجۀ آن، محق و مکلف بودن وی است. این پژوهه در گام نخست به واژه شناسی کرامت و سپس به شناسایی مبانی آن در پارادایم های الهی و غیرالهی می پردازد. در ادامه به تقسیم بندی کرامت ذاتی و غیرذاتی در پارادایم الهی اسلامی پرداخته است و بر این باور است که کرامت » در عبارت « ذاتی » آنطور که عموم اندیشمندان گمان کرده اند اصطلاح است و پس از « عرض لازم در ماهیت » معنای فلسفی آن نیست بلکه ،« ذاتی را « ساخت یا گونه آفرینش انسان » بررسی بسیار در آیات و تفاسیر مختلف، ایده علت کرامت برخاسته از ذات انسان در پارادایم الهی اسلامی قرار داده است و کرامت » پس از اثبات آن، به سراغ کرامت غیرذاتی رفته و با قبول و تقسیم آن به به تحلیل و مهندسیِ حق یا اصل بودن کرامت انسانی ،« اعطایی و اکتسابی پرداخته است. این مقاله می کوشد برخلاف تصور رایج اندیشمندان، به قبول و مهندسی هر دو کرامت برخاسته از ذات و غیرذات، در حقوق آدمی بپردازد و کرامت اولی را حاکم بر فقه و حقوق، و کرامت نوع دوم را محکوم آن بداند.
کرامت انسان
کرامتذاتی
کرامت غیرذاتی
ساخت آفرینشی
حق
اصل
2018
09
23
149
174
https://www.pfbaj.ir/article_119421_49508dcd3e85e14cc2095e618a8c3ce1.pdf
مطالعات حقوق بشر اسلامی
مطالعات حقوق بشر اسلامی
2322-5637
2322-5637
1397
7
2
مسئولیت کیفری ناشی از « فعالیت مجرمانه مشترک » در قبال اسرای جنگی ایرانی در عراق
فریدون
جعفری
علی
محبی
هوشنگ
شامبیاتی
حقوق اسرای جنگی در حوزه حقوق بشردوستانه جای میگیرد که نقض آن جنایت جنگی بوده و موجبات مسئولیت کیفری مرتکب را فراهم می آورد. در هدف، گذر از مسئولیت کیفری فردی « فعالیت مجرمانه مشترک » بررسی نظریه به مسئولیت کیفری جمعی است. رسیدگیهای محاکم بین المللی به ویژه دیوان کیفری بین المللی برای یوگسلاوی سابق به این عقیده رهنمون یافت که نهادهای سنتی مانند شرکت و معاونت در جرم، درباره جرایم جنگی، جنایت علیه بشریت و نسلکشی، با مسئولیت کیفری فردی مناسبت ندارد، بلکه نهاد مسئولیت کیفری کاملی را به ارمغان « فعالیت مجرمانه مشترک » نوینی همچون آورده است که در عرصه بین المللی از کارایی بیشتر و مؤثرتری برخوردار است. اندیشمندان حقوق کیفری بین المللی از به رسمیت شناختن این عقیده استقبال کرده اند و نگارنده به عنوان یکی از اسرای جنگی ایرانی در عراق به این نظریه اعتقاد راسخ یافته است.
مسئولیت کیفری
فعالیت مجرمانه مشترک
حقوق اسرای جنگی
2018
09
23
175
195
https://www.pfbaj.ir/article_119422_289993f34680ddbd64c44b08562ba4bb.pdf