مطالعات حقوق بشر اسلامی - مقالات آماده انتشار

حقوق اسرای جنگی در پرتو حقوق بشر دوستانه

علی محبی؛ فریدون جعفری

دوره 9، شماره 2 ، بهمن 1399، ، صفحه 1-20

چکیده

یکی از اثار جنگ و مخاصمات مسلحانه، گرفتار شدن عده ای از رزمندگان نیروهای درگیر، در دست طرف مقابل است که عنوان اسیر جنگی بخود می گیرد. اسرای جنگی که مغلوب یکی از طرفین مخاصمه مسلحانه می شوند، قرار است مدتی ... بیشتر

دامنه مفهومی حق زنان بر اشتغال در مشارکت سیاسی-اجتماعی: خوانش بینش حضرت امام خمینی(ره)

محمد ستایش پور؛ زهرا مهدوی

دوره 7، شماره 1 ، شهریور 1397، ، صفحه 7-26

چکیده

مشارکت سیاسی-اجتماعی زنان امری است که برخی دیدگاه‌های غربی نظیر نگرش فمینیستی، صرف آن را رسالت زن و غایت آمال خود پنداشته‌اند و در این میان، برخی حکومت‌ها نظیر ایالات متحد آمریکا از این امر، پوششی درست ... بیشتر مشارکت سیاسی-اجتماعی زنان امری است که برخی دیدگاه‌های غربی نظیر نگرش فمینیستی، صرف آن را رسالت زن و غایت آمال خود پنداشته‌اند و در این میان، برخی حکومت‌ها نظیر ایالات متحد آمریکا از این امر، پوششی درست کرده‌اند تا خود را مدافع حقوق بشر و به طور خاص، حقوق زنان جلوه دهند و این گونه تظاهر کنند که نگاه اسلامی در تعارض با این حق بشری است. مقاله حاضر با روش توصیفی-تحلیلی به تدقیق در بینش حضرت امام خمینی (ره)، راجع به حق زنان بر اشتغال در مشارکت سیاسی-اجتماعی پرداخته است. مقاله حاضر به این نتیجه دست یافته است، حضرت امام خمینی (ره)، با اشرافی که بر آموزه‌های اسلامی داشتند نگاهی دقیق از دامنه مفهومی حق زنان بر اشتغال در مشارکت سیاسی-اجتماعی داده‌اند و آن، این که اگرچه آن را منع نداشته و حتی بعضاً مقتضی قلمداد کرده‌اند لیکن، رسالت و غایت آمال نوع زن را در امور والاتری، از جمله و به ویژه ایفاء نقش فعالانه در تربیت جامعه اسلامی، دانسته‌اند. در اندیشه حضرت امام خمینی (ره)، زن می‌تواند صاحب شغل باشد اما این نباید موجب به فراموشی سپردن، انکار یا کم‌اهمیت‌پنداری وظایف اصلی زن شود . از این رو در بینش بنیانگذار کبیر جمهوری اسلامی ایران، اسلام حضور و فعالیت زن را پایه اساسی فضای خانواده و محیط داخلی خانه می‌داند و ضمن آن که بر این امر تأکید و پافشاری دارد و نقش و حضور او را در جامعه بی‌فروغ نمی‌شمارد، بر نقش روح بخش نخست اصرار می‌ورزد.

جرایم بدون بزه‌دیده در ایده بی‌طرفی

مهرنوش ابوذری؛ شاهرخ صحرائی

دوره 10، شماره 2 ، شهریور 1400، ، صفحه 7-27

چکیده

توسعه مصادیق و قلمرو جرایم بدون بزهدیده در سیاست جنایی کشورها از آنجا که می‌تواند به مبانی فکری و نگرش هر جامعه در ایده بی‌طرفی یا کمال‌گرایی مرتبط باشد، از مباحث قابل توجه در تحلیل عملکرد رفتاری دولت‌ها ... بیشتر

بررسی فقهی و حقوقی ورود دولت به حریم خصوصی

دوره 6، شماره 2 ، آذر 1396، ، صفحه 9-31

چکیده

بیشتر

رهیافتی بر رابطه حاکمیت دولت و حقوق شهروندی‌ ؛ با تأکید بر نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران

یاسر قهرمانی افشار؛ خیرالله پروین؛ محمد محمدزاده اصل

دوره 10، شماره 3 ، آذر 1400

چکیده

انگارهٴ حاکمیت دلالت بر قدرت برتر مشروعِ فرماندهی دارد که امکان وضع قوانین و تضمین اجرای آن را برای دولت‌ها فراهم می-سازد. استواری، صلابت و کاربست حقوق شهروندی از مهم‌ترین شناسه‌هایی است که راهبرد ... بیشتر

بررسی تطبیقی تبعیض مثبت در زمینه استخدام معلولان در حقوق ایران، آمریکا و هند

خیرالله پروین؛ محمدشعیب عارفی

دوره 11، شماره 1 ، خرداد 1401

چکیده

وجود میلیون ها انسان معلول در جهان امروز، مسأله چالش برانگیز حقوق معلولان به عنوان موضوعی فراملی مطرح شده است. در هر منطقه جهان، افراد معلول اغلب به حاشیه رانده شده‌اند و از بسیاری از تجارب اساسی زندگی ... بیشتر

نسبت کرامت ذاتی به حقوق انسانی در قرآن کریم

ولی الله حیدرنژاد

دوره 7، شماره 1 ، شهریور 1397، ، صفحه 27-54

چکیده

کرامت ذاتی، مبنای حقوق بشر محسوب می‌گردد. افراد انسانی بماهو انسان، حقوق بشر را دارا هستند و در دوران پسااجتماع و روی-کارآمدن حکومت‌ها، مدعی حق‌های بشری خود می‌باشند. آنگاه که حقوق بشر در جامعه‌ای ... بیشتر کرامت ذاتی، مبنای حقوق بشر محسوب می‌گردد. افراد انسانی بماهو انسان، حقوق بشر را دارا هستند و در دوران پسااجتماع و روی-کارآمدن حکومت‌ها، مدعی حق‌های بشری خود می‌باشند. آنگاه که حقوق بشر در جامعه‌ای خاص می‌خواهد عملیاتی شود، دولت دمکراتیک در جهت اعمال مقتضیات صحیح اخلاقی و تامین نظم عمومی و رفاه همگانی، ناچار دست به تقییدات و تحدید حق‌های افراد می‌زند. در این علقه سیاسی-حقوقی شهروندی، هر گونه تضییق و توسعه در مصادیق حقوق بشر منجر به تولید و وضع حقوق شهروندی می‌گردد. با نگاهی به ادبیات قرآنی نیز در نزاع کلامی حق و تکلیف آدمی، کرامت انسانی‌ یک بستر اولیه و پایه نخستین هر نوع حق و تکلیف است. از حقوق انسان در قرآن به نیکی یاد شده است اما بستر و بنیان این حقوق اصل دیگری به نام کرامت‌ داتی انسانی است. قرآن کریم همه انسان‌ها را صرف ‌نظر از دین و نژاد و رنگ و زبان و جنس و ملیت صاحب نوعی کرامت ذاتی می‌داند. با در نظرگرفتن این مفروض، مقاله حاضر مدعی است که نسبت مستقیمی بین کرامت ذاتی و حقوق انسانی در قرآن کریم وجود دارد. در این راستا نشان داده خواهد شد که در آیات شریفه نیز همانند نظام بین‌الملل حقوق بشر، مبنای حقوق انسانی همانا کرامت ذاتی هست و حقوق و مکارم انسانی به عنوان حقیقت پیشینی نسبت به دین، از اصول پذیرفته شده دین اسلام می‌باشد.

تحلیل قضایی از تشریفات شکلی توبه در مراحل دادرسی کیفری (باتکیه بر قانون مجازات اسلامی 1392 و قانون آیین دادرسی کیفری 1392)

مهدی امیری

دوره 10، شماره 2 ، شهریور 1400، ، صفحه 29-54

چکیده

توبه به عنوان یکی از سازوکارهای بسیار مهمی که اثر بسیار قابل توجهی بر عدم تعقیب جرم و عدم شمول حکم یا اجرای حکم کیفری، در قوانین آیین دادرسی کیفری 1392 و مجازات اسلامی1392 به رسمیت شناخته شده است.پیش بینی ... بیشتر توبه به عنوان یکی از سازوکارهای بسیار مهمی که اثر بسیار قابل توجهی بر عدم تعقیب جرم و عدم شمول حکم یا اجرای حکم کیفری، در قوانین آیین دادرسی کیفری 1392 و مجازات اسلامی1392 به رسمیت شناخته شده است.پیش بینی این نهاد بسیار مهم، در راستای تأمین اهداف اصلاح بزهکاران و همچنین کیفرزدایی از متهمانی که ندامت شان به اثبات رسیده است کارکردهای قابل توجهی می تواند داشته باشد.با این وجود، تشریفات شکلی این نهاد در مراحل مختلف قضایی، از تعقیب گرفته تادادرسی و اجرای احکام اختلاف نظرهای عملی قابل توجهی را رقم زده است.بنابر یافته های این پژوهش ،قانونگذار باتفکیک نقش توبه در جرایم مختلف در مواد 114 و 115 قانون مذکور تاثیر توبه در سقوط مجازات های حدی و تعزیری را مورد پذیرش قرار داده اما نحوه و کیفیت احراز ندامت و پشیمانی در توبه و اینکه کدامیک از مراجع قضایی اعم از دادسرا یا دادگاه صلاحیت رسیدگی به توبه را دارند به صورت دقیق و شفاف مشخص نشده است در عین حال نمی توان نوع نگرش حاکم بر هر یک از مراحل، ولو با پذیرش اختلاف در تشریفات، از همدیگر متفاوت دانست. زیرا به نظر می رسد که از اقتضائات این نهاد دور باشد و رویکرد قانونگذار ولو به نحو کلی، اما پذیرش این تشتت عملی نباشداز این رو مقاله حاضر در مقام ترسیم ابعاد توسل به این نهاد در مراحل مختلف قضایی در مقام یکسان سازی و حل اختلاف نظری های قابل طرح و همسو نمودن رویکرد قضایی با خواست های مبنایی فقهی قانونگذار برمی آید.

تحلیل جرم انگاری ارتداد در مواجهه حقوق بشر اسلامی و حقوق بشر بین المللی: دیالکتیک حقوق بشر و حقوق شهروندی

دوره 6، شماره 2 ، آذر 1396، ، صفحه 32-62

چکیده

بیشتر

بررسی فرآیند سیاستگذاری حقوق بشری ایالات متحده آمریکا در خاورمیانه

سعید چهرآزاد

دوره 9، شماره 2 ، بهمن 1399، ، صفحه 35-50

چکیده

خاورمیانه کانون منازعه و بحران در جهان کنونی است. این منطقه در سال‌های پایانی قرن بیستم و سال‌های ابتدای قرن حاضر صحنه‌ی شدیدترین درگیری‌ها بوده است. جنگ ایران و عراق که عنوان طولانی‌ترین نبرد کلاسیک ... بیشتر خاورمیانه کانون منازعه و بحران در جهان کنونی است. این منطقه در سال‌های پایانی قرن بیستم و سال‌های ابتدای قرن حاضر صحنه‌ی شدیدترین درگیری‌ها بوده است. جنگ ایران و عراق که عنوان طولانی‌ترین نبرد کلاسیک را یافته، جنگ خلیج فارس، اشغال کویت توسط عراق، چالش قدرت‌های منطقه‌ای در خلیج فارس، ورود نظامی آمریکا به عراق و سقوط رژیم بعث عراق، جنگ داخلی یمن، درگیری اسرائیل و لبنان، بحران هسته‌ای ایران و... از جمله اصلی‌ترین رویدادهای بحرانی و بحران‌زا در سال‌های اخیر در خاورمیانه هستند. با توجه به ساخت و بافت منطقه چنین منازعاتی به طور پیوسته اتفاق خواهد افتاد و با روند کنونی افق خاورمیانه همواره نمایانگر بحران و منازعه و ناامنی خواهد بود. دلیل الزام امنیت اسرائیل و تضمین جریان انرژی این منطقه همواره مورد توجه دولتمردان آمریکا بوده است. جورج دبلیو بوش در فاصله‌ی سال‌های 2001 تا 2009 رئیس‌جمهوری آمریکا بود. حمله به افغانستان، اشغال یکجانبه‌ی عراق و اعمال تحریم نسبت به کشورهای مستقل از آمریکا در خاورمیانه پس از یازدهم سپتامبر 2001 از جمله اعمال یکجانبه‌ی بوش در قبال خاورمیانه است. وی برای اجرای استراتژی امنیت ملی آمریکا طیف وسیعی از ابزار از حمله‌ی سخت‌افزاری نظامی تا توسل به حقوق بشر و لزوم اعطای آزادی‌های سیاسی را به کار گرفته است. بنابراین و با توجه به استفاده‌ی مستمر هیئت حاکمه‌ی آمریکا از مبانی حقوق بشر در تعامل خویش با جهان اسلام؛ پرسش اصلی این نوشتار این است که: استراتژی زمان اوباما در موضوع حقوق بشرِ کشورهای اسلامی با استراتژی بوش چه تفاوتی داشته است؟

«کیفرزدایی از جرائم جنسی در حقوق کیفری ایران تجلی حقوق بشر اسلامی»

زکیه پهلوان؛ مریم آقایی بجستانی؛ محمدامین حقیقت

دوره 10، شماره 3 ، آذر 1400

چکیده

حقوق بشرحقوقی است که از تولد انسان محقق می‌شود و مستقل از حکومت‌هاست در نظام کیفری اسلام علاوه بر اینکه بر جنبه بازدارندگی مجازات‌ها تاکید شده، به ویژه در جرایم جنسی که به حدود الهی معروف هستند سخت ... بیشتر

حقوق بشر در گفتمان دکترین مهدویت

سید محمدرضا میرصانع؛ سیدباقر میرعباسی؛ مریم مرادی؛ طه موسوی میرکلایی

دوره 11، شماره 1 ، خرداد 1401

چکیده

هدف مقاله حاضر بررسی حقوق بشر در گفتمان دکترین مهدویت می‌باشد. روش تحقیق توصیفی-تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه‌ای می‌باشد. در پاسخ به سؤال اصلی که جایگاه حقوق بشر در گفتمان دکترین مهدویت چیست؟ ... بیشتر

بررسی جایگاه هواپیمای بدون سرنشین (پهپادها) در صیانت از حقوق بشر

محمد یوسفی جویباری؛ محمد قربانی گلشن‌آباد؛ سیدمحسن سجادی

دوره 9، شماره 2 ، بهمن 1399، ، صفحه 51-72

چکیده

از آغاز به کارگیری پهپاد‌ها در ماموریت‌های شناسایی و نظارتی‌، تا استفاده از آن‌ها به عنوان وسایل حمل موشک در عملیات‌های نظامی؛ دیدگاه‌های متفاوتی نسبت به استفاده و به کارگیری آن‌ها وجود داشته است ... بیشتر

نقض حریم ارتباطات مخابراتی مرتبط با امنیت قضایی متهمان و محکومان در آیین دادرسی کیفری ایران و فرانسه

بابک پورقهرمانی؛ مظفر احمدی سربرزه

دوره 10، شماره 2 ، شهریور 1400، ، صفحه 55-78

چکیده

ارتباطاتِ مخابراتی، از حقوقِ اساسیِ متهمان و محکومان است که به‌موجبِ اسناد مختلف، موردحمایت قرارگرفته است در موارد بسیار استثنائی توسط قانون‌گذار، مجوز نقض داده‌شده است که ریشه در اصل مشروعیت تحصیل ... بیشتر ارتباطاتِ مخابراتی، از حقوقِ اساسیِ متهمان و محکومان است که به‌موجبِ اسناد مختلف، موردحمایت قرارگرفته است در موارد بسیار استثنائی توسط قانون‌گذار، مجوز نقض داده‌شده است که ریشه در اصل مشروعیت تحصیل دلیل دارد، لذا، مقامات تحقیق و ضابطین قضایی به طیف وسیعی از ابزارهای تحقیقاتی نیاز دارند که با استفاده از شنودهای تلفنی، ره‌گیری نامه‌ها و مکاتبات ارسال‌شده از طریق وسایل ارتباطی مخابراتی و ارائه‌ی موارد نقض شده به دادسرا علیه متهمان و محکومان از آن استفاده کنند. هدف، بررسی موارد نقض، در قانون آیین دادرسی کیفری ایران و فرانسه است.داده‌ها با استفاده از اسناد کتابخانه‌ای و با روش تحلیلی- توصیفی، تحلیل‌شده‌اند. یافته‌ها نشان می‌دهد که قانون‌گذار فرانسه، به حمایت همه‌جانبه از متهمان و محکومان در تمامی ابعاد حقوق بشری توجه نموده و این یعنی درک صحیح قانون‌گذاری، اما در حقوق ایران به دلیل عدم اطلاع به متهمان و محکومان در نقض حریم ارتباطات مخابراتی، با مبانی اخلاقی، شرعی و آزادی‌های شهروندی در تضاد هست. نوآوری تحقیق در موردتوجه قرار دادن موارد نقض است که با مبانی اخلاقی، شرعی، امنیت قضایی و قانون آئین دادرسی کیفری در تضاد است. نتایج نشان می‌دهد که رویکرد قانون‌گذاران دو کشور بیشتر امنیت گراست تا حمایت از شهروندان. در ایران، تقویت حاکمیت قانون و ضابطه‌مندی در مورد حریمِ ارتباطات مخابراتی است که در دادرسی‌ها و در حوزه حریم خصوصی صورت می‌گیرد، در فرانسه، حمایت‌های قانونی در دادرسی‌ها و در حوزه‌ی حریم ارتباطات مخابراتی است که درنهایت به حمایت‌های کیفری از متهمان و محکومان منجر شده است.

تحلیل دروس تاریخ اسلام مقطع کارشناسی از حیث توجه به مفاهیم حقوق شهروندی بر اساس تکنیک آنتروپی شانون

رضا جعفری هرندی؛ سجاد نادری پور

دوره 7، شماره 1 ، شهریور 1397، ، صفحه 57-81

چکیده

تحقیق حاضر با هدف تحلیل محتوای دروس عمومی تاریخ اسلامی مقطع کارشناسی از حیث توجه به مفاهیم حقوق شهروندی صورت پذیرفته است. جامعه پژوهشی، کتب تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی، تاریخ تحلیلی صدر اسلام و تاریخ امامت ... بیشتر

رابطه انسان و حقوق در نظام حقوقی اسلام

دوره 6، شماره 2 ، آذر 1396، ، صفحه 63-81

چکیده

بیشتر

مطالعه تطبیقی محدودیت ها و استثنائات دادرسی علنی در حقوق ایران و اسناد بین المللی

علی حاجی پور کندرود

دوره 10، شماره 3 ، آذر 1400

چکیده

اگرچه اصل علنی بودن دادرسی از نقش ممتاز و شایان توجهی در تحقق و تضمین دادرسی عادلانه برخوردار است، با اینحال، در اسناد بین المللی حقوق بشر و حقوق داخلی ایران محدودیت هایی بر آن وارد شده است. در این راستا، ... بیشتر اگرچه اصل علنی بودن دادرسی از نقش ممتاز و شایان توجهی در تحقق و تضمین دادرسی عادلانه برخوردار است، با اینحال، در اسناد بین المللی حقوق بشر و حقوق داخلی ایران محدودیت هایی بر آن وارد شده است. در این راستا، سوال اصلی مقاله پیش رو این بوده است که محدودیت ها و استثنائات دادرسی علنی و همچنین قلمرو این استثنائات و تشریفات اعمال آنها در نظام حقوقی ایران تا چه اندازه با معیارهای مورد پذیرش اسناد بین المللی منطبق می‏باشد؟ یافته های تحقیق حاضر که به روش توصیفی – تحلیلی انجام شده است نشان از آن دارد که مصادیق استثنائات دادرسی علنی در حقوق ایران (از جمله نظم عمومی، عفت عمومی، تقاضای طرفین در دعاوی خصوصی، تحقیقات مقدماتی و دادرسی اطفال) –با وجود برخی تفاوتها و چالش ها- تا حدود زیادی با مصادیق آن در اسناد بین‏المللی ‏حقوق بشر منطبق می باشد. در خصوص قلمرو استثنائات دادرسی علنی نیز اگر چه قانونی اساسی به طور مطلق بر لزوم علنی بودن دادرسی های سیاسی و مطبوعاتی تاکید ورزیده است اما با تصویب قانون جدید آیین دادرسی کیفری، جرایم مذکور نیز در دایره قلمرو استثنائات دادرسی علنی قرار گرفته اند. در رابطه با تشریفات برگزاری غیر علنی دادگاه نیز اشاره قانون آیین دادرسی کیفری جدید بر لزوم صدور قرار غیر علنی نمودن محاکمه -علیرغم وجود برخی اشکالات قانونی- نظام حقوقی ایران را به معیارهای بین المللی نزدیک کرده است.

بررسی و تبیین جایگاه حق نظارت همگانی در حکمرانی اسلامی

وحید آرایی

دوره 11، شماره 1 ، خرداد 1401

چکیده

یکی از وظایف و حقوق مردم در نظام حکمرانی اسلامی، حق نظارت است که در قالب وظیفه امر به معروف و نهی از منکر و حق نظارت همگانی انجام می‌شود. امت اسلام همان طوری که موظف است در یک جامعه اسلامی، بر پایه ولایت ... بیشتر

جستاری در نسبت حقوق و رواداری با اقلیت ها در اسناد بین المللی و قانون اساسی ج.ا. ایران

صادق علیخانی؛ رضا اسلامی؛ صابر نیاورانی

دوره 10، شماره 3 ، آذر 1400، ، صفحه 33-61

چکیده

حقوق اقلیت ها به عنوان یکی از جلوه های بارز حقوق بشر همواره مورد توجه نظام های ملی و بین المللی بوده است. در این پژوهش با استفاده از مفهوم رواداری مفاد اسناد بین المللی و قانون اساسی ج.ا. ایران در حمایت ... بیشتر حقوق اقلیت ها به عنوان یکی از جلوه های بارز حقوق بشر همواره مورد توجه نظام های ملی و بین المللی بوده است. در این پژوهش با استفاده از مفهوم رواداری مفاد اسناد بین المللی و قانون اساسی ج.ا. ایران در حمایت از حقوق اقلیت ها مورد مقایسه تطبیقی قرار گرفته اند. سوال محوری این پژوهش آن است که آیا رویکرد اسناد بین المللی و قانون اساسی ج.ا. ایران به حقوق اقلیت‌ها روادارانه بوده است؟ تحلیل محتوای اسناد حقوق بین الملل نشان می‌دهد مختصات رواداری شامل احترام به شخصیت و حقوق فردی، شناسایی حقوق اقلیت‌ها از سوی دولت‌ها، احترام به تکثرگرایی و تفاوت‌های انسانی، تحکیم اصول حقوق بشر، مقابله با تبعیض و نژادپرستی، آموزش عمومی فرهنگ صلح و مدارا، بستر مناسبی برای حمایت از حقوق اقلیت ها فراهم نموده است.تحلیل محتوای قانون اساسی ج.ا. ایران نیز حاکی است ابعاد حقوق اقلیتها شامل حقوق سیاسی، فرهنگی و اجتماعی؛ اقتصادی و مدنی با رعایت اصول رواداری مد نظر بوده و اصول 12، 13،15، 19، 26 و 64 پشتوانه اصلی آن می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌باشد. با وجود این برای کاربست کامل اصول رواداری، با توجه به مبانی فقهی قانون اساسی لازم است مفهوم حقوق بشر در مباحث علم فقه به صورت جدی راه یابد و بر اساس مفهوم مصلحت سنجی، عنصر زمان و مکان و اجتهاد در اهداف، با رویکرد عمل‌گرایانه از چارچوب تحمل اقلیت‌ها به سوی پذیرش و احترام به اقلیت‌ها، شناسایی همه جانبه و ضمانت اجرای حقوق اقلیت‌ها سوق پیدا کند.

حقوق دانشجویان و تشریح شدگان در آموزش‌های پزشکی از دیدگاه حقوق بشر اسلامی

علیرضا عسگری؛ محمد مهدی حبیبی؛ سید محمد مهدی احمدی

دوره 9، شماره 2 ، بهمن 1399، ، صفحه 73-88

چکیده

آموزش با کیفیت به دانشجویان پزشکی، نیازمند تشریح علوم بر روی مورد طبیعی است. این پژوهش با هدف بررسی فقهی چارچوب اخلاقی آموزش پزشکی در فقه امامیه و تطبیق آن با مذاهب اربعه به روش تحلیلی و توصیفی که ابزار ... بیشتر آموزش با کیفیت به دانشجویان پزشکی، نیازمند تشریح علوم بر روی مورد طبیعی است. این پژوهش با هدف بررسی فقهی چارچوب اخلاقی آموزش پزشکی در فقه امامیه و تطبیق آن با مذاهب اربعه به روش تحلیلی و توصیفی که ابزار گردآوری آن فیش برداری است، انجام شد. در مورد تشریح جسد، حکم اولی این است که جسد مسلمان احترام خاص داشته و در تجهیز و تدفین آن می‌بایست تسریع نموده و آسیب رساندن به بدن میت، به مانند انسان زنده مستوجب دیه است. اهل سنت نیز بنا به مقتضیات، اصل تشریح جسد را پذیرفته‌اند. شافعیان در مورد تشریح جسد، نزدیک‌ترین دیدگاه با فقه امامیه را دارند. مذهب مالکی نسبت به فساد جسد سخت‌گیری‌های بیشتری به‌عمل آورده است. حنابله انتقال جسد از شهری به شهر دیگر را برای تشریح ممنوع می-دانند. حنفیان مدت محدودی را برای تشریح ذکر کرده‌اند و پس از پایان آن، می‌بایست نسبت به تدفین میت اقدام کرد و همچنین اولویت تشریح جسد کافر را در تصریح نکرده‌اند. همه مذاهب، رضایت بیمار برای تشریح بر روی خود را لازم دانسته، به جز در مواردی که تنها راه نجات جامعه تشریج بیماری باشد که این مهم در اصل چهل قانون اساسی منعکس گردیده است. لذا می توان نتیجه گرفت که جز در موارد جزئی، دیدگاه مذاهب اربعه با فقه امامیه در مورد تشریح جسد یکسان است.

مطالعه تطبیقی حق بهره مندی از بهداشت و سلامت درحقوق ایران، اسناد بین المللی و رویه قضایی دیوان اروپایی حقوق بشر

جعفر حیدرقلی زاده؛ محمد ذاکراردکانی

دوره 10، شماره 2 ، شهریور 1400، ، صفحه 79-100

چکیده

مطالعه تطبیقی حق بهره مندی از بهداشت و سلامت درحقوق ایران، اسناد بین المللی و رویه قضاییدیوان اروپایی حقوق بشرچکیدهبهره مندی از حق بهداشت، سلامت جسمی، روانی و اجتماعی بعنوان یکی از مفاهیم بنیادین حقوق ... بیشتر مطالعه تطبیقی حق بهره مندی از بهداشت و سلامت درحقوق ایران، اسناد بین المللی و رویه قضاییدیوان اروپایی حقوق بشرچکیدهبهره مندی از حق بهداشت، سلامت جسمی، روانی و اجتماعی بعنوان یکی از مفاهیم بنیادین حقوق شهروندی و نسل دوم حقوق بشری می باشد. این حق موضوعی جهانی، تفکیک ناپذیر، بهم وابسته و مرتبط با یکدیگر برای همه افراد انسانی بوده و بعنوان حقوق ذاتی و طبیعی، حق احاد افراد بشر در دسترس باشد، تثبیت شده است. حال سوالی که در این پژوهش مطرح می شود، این است که منظور از حق بهره مندی از بهداشت، سلامت جسم و روان در حقوق ایران، اسلام، اسناد بین المللی و رویه قضایی دیوان اروپایی حقوق بشر چیست؟ که استدلال ما این خواهد بود، الزام به رعایت حق بهره مندی از بهداشت، سلامت جسم و روان در قانون اساسی و منشور حقوق شهروندی، حقوق اسلام و اسناد مختلف و متعدد حقوق بین الملل بشری بعنوان حقوق ضروری و نظام حقوق بشری تاکید شده است. خصوصاٌ در آراء و احکام مختلف صادره از سوی دیوان اروپایی حقوق بشر که در انتهای بحث آورده شده برای دولت های عضو این اتحادیه مورد الزام و تعهد می باشد. روش تحقیق در این پژوهش مبتنی بر مطالعه اسنادی و تحلیل محتوا است.واژگان کلیدی: حق بهداشت و سلامت، حقوق ایران، اسناد و رویه قضایی، دادگاه اروپایی حقوق بشر.

بررسی عوامل مؤثر بر میزان آگاهی دانشجویان از حقوق شهروندی (مطالعه موردی: دانشجویان دانشگاه پیام نور بندرعباس)

منصوره دسترنج؛ مهدی ملاحی

دوره 7، شماره 1 ، شهریور 1397، ، صفحه 82-99

چکیده

هدف اصلی مقاله حاضر، بررسی عواملی است که می تواند در میزان آگاهی دانشجویان نسبت به حقوق شهروندی مؤثر باشد. به عبارت دیگر این مقاله به دنبال همبستگی میان عوامل اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و آگاهی از حقوق ... بیشتر هدف اصلی مقاله حاضر، بررسی عواملی است که می تواند در میزان آگاهی دانشجویان نسبت به حقوق شهروندی مؤثر باشد. به عبارت دیگر این مقاله به دنبال همبستگی میان عوامل اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و آگاهی از حقوق شهروندی در میان دانشجویان است. جامعه آماری، کلیه دانشجویان دانشگاه پیام نور بندرعباس بودند که از میان آنها، با استفاده از فرمول کوکران تعداد 350 نفر به روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی ساده به عنوان نمونه انتخاب گردیدند. روش تحقیق این مطالعه، پیمایش و ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه بود. پس از جمع آوری پرسشنامه ها، داده ها به وسیله نرم افزار آماری spss تجزیه و تحلیل شد. نتایج تحقیق نشان داد که، متغیرهای سن، جنس، رشته تحصیلی، تحصیلات پدر، تحصیلات مادر، میزان استفاده از رسانه های جمعی، نگرش به مشارکت، نگرش به شهروندی با آگاهی دانشجویان از حقوق شهروندی رابطه معنادار دارند. میان متغیرهای وضعیت اشتغال، پایگاه اقتصادی-اجتماعی خانواده و آگاهی دانشجویان از حقوق شهروندی رابطه معناداری وجود ندارد. تحلیل رگرسیون مرحله به مرحله نشان داد که پس از وارد شدن تمام ابعاد حقوق شهروندی، نهایتاً چهار بعد جنسیتی، سیاسی، مدنی و فرهنگی، 1/9 درصد واریانس متغیر وابسته (آگاهی از حقوق شهروندی) را تبیین می نمایند.

فرادینی یا دینی بودن حقوق بشر وحقوق بشر دوستانه

دوره 6، شماره 2 ، آذر 1396، ، صفحه 83-104

چکیده

بیشتر

ابزارهای مقابله جمهوری اسلامی ایران با موارد بین المللی نقض حقوق بشر

محمدرضا باقرزاده

دوره 11، شماره 1 ، خرداد 1401

چکیده

نگاهی به اتفاقات اخیر منطقه و جهان موارد متعددی از این موارد را فراروی ما قرار می دهد. نقض های فاحش حقوق بشر در فلسطین اشغالی، تجاوزات رژیم صهیونیستی به لبنان، جنایات داعش در سوریه و عراق، تجاوز عربستان ... بیشتر نگاهی به اتفاقات اخیر منطقه و جهان موارد متعددی از این موارد را فراروی ما قرار می دهد. نقض های فاحش حقوق بشر در فلسطین اشغالی، تجاوزات رژیم صهیونیستی به لبنان، جنایات داعش در سوریه و عراق، تجاوز عربستان به یمن، اعدام های دسته جمعی در عربستان، اتفاقات غیر انسانی در بحرین، نقض حقوق اولیه سیاهان در امریکا، اقدامات تروریستی دولت امریکا علیه جمهوری اسلامی ایران اعم از تحریم اقتصادی تا ترور فرمانده سپاه قدس و دیگر ترورها توسط امریکا و رژیم اشغالگر قدس، همگی بخشی از بسیار اقدامات ضد بشری است که در جهان اتفاق می افتد و مقابله با چنین مواردی نیازمند شناسایی همه ظرفیت های حقوقی و سیاسی و همه ابزارهایی است که حقوق بین الملل در اختیار کشورها قرار داده و متاسفانه کمتر از آنها استفاده می شود. این ابزارها، شامل ابزارهای فرهنگی و تبلیغاتی، ابزار مذاکره و دیپلماسی، عدم شناسایی وضعیت حاصله از نقض، قطع رابطه دیپلماتیک، بهره گیری از ترتیبات حقوقی منطقه ای ، دفاع مشروع فردی و دسته جمعى، ظرفیت های سازمان ملل متحد، اعم از شورای امنیت و مجمع عمومی و شورای حقوق بشر، تدابیر قضایی بین المللی، ابزار فشار اقتصادی، اقدام مستقیم نظامی، همگرایی و هم افزایی با دولتهای همسو و تشکیل اتحادیه ها و ائتلاف ها و سازمان های منطقه ای مداخله بر اساس رضایت و درخواست و مداخله بشر دوستانه می باشد که جمهوری اسلامی ایران می تواند برای احقاق حقوق بشر مورد استفاده و استناد قرار دهد.

ناقص‌سازی جنسی زنان از منظر موازین حقوق بین الملل بشر

سیدقاسم زمانی؛ وحید بذّار

دوره 9، شماره 2 ، بهمن 1399، ، صفحه 89-106

چکیده

ناقص‌سازی جنسی زنان که آسیب جسمی قابل توجهی به آنان وارد می کند اغلب ریشه در فرهنگ و سنت مردمی دارد که به آن مبادرت می کنند. از منظر حقوق بین الملل بشر افراد محقّ هستند تا به باورهای فرهنگی خود بپردازند. ... بیشتر

دوره 11 (1401)

دوره 10 (1400)

دوره 9 (1399)

دوره 8 (1398)

دوره 7 (1397)

دوره 6 (1396)

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده