نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

عضو هیئت‌علمی، گروه حقوق جزا و جرم‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی همدان، همدان، ایران

چکیده

یکی از اثار جنگ و مخاصمات مسلحانه، گرفتار شدن عده ای از رزمندگان نیروهای درگیر، در دست طرف مقابل است که عنوان اسیر جنگی بخود می گیرد. اسرای جنگی که مغلوب یکی از طرفین مخاصمه مسلحانه می شوند، قرار است مدتی ازعمر خود را تحت سلطه دشمن سپری نماید. سابقه تاریخی در بر خورد و رفتار با اسیران جنگی حاکی از ظلم و ستم، همراه با اذیت و آزار، قتل و کشتار بوده است. سوال تحقیق است که آیا حقوق اسرای جنگی در مقررات بین المللی مورد پیش بینی قرار گرفت است؟ جواب سوال به عنوان فرضیه پژوهش این است که مطابق اصول و قواعد حقوق بشردوستانه در حوزه آموزه های حقوق بین الملل عمومی ، مقرراتی در عرصه مخاصمات مسلحانه پیش بینی گردیده است که حقوق اسرای جنگی را مورد تصویب و اجرای آن را توصیه و تائید می نماید. از جمله مقرراتی که در عرصه بین المللی دراین خصوص پیش بینی شده است، کنوانسیون های چهار گانه ژنو در سال 1949 است که از این میان، کنوانسیون سوم ژنو بطور خاص به حقوق اسرای جنگی می پردازد. می توان بر ین عقیده بود که اجرای کنوانسیون های سوم ژنو در کنار پروتکل های الحاقی اول و دوم می تواند حقوق اسرای جنگی را تضمین نماید.

کلیدواژه‌ها

قرآن کریم.
اکبری، رحمت‌الله (1383)، خاطرات بازداشتگاه 12 و 18 عراق، تهران: رسانش.
امانی‌زاده، علی‌اصغر (1393)، بررسی وضعیت اسرای ایرانی در اردوگاه‌های عراق، تهران: چاپ دوم.
آزادی، افشین؛ ترابی، محمد و حیدرپور، ماشاءالله (1399). «جمهوری اسلامی ایران و فضای مجازی؛ راهکارهایی برای حل چالش‌ها»، فصلنامه مطالعات دفاع مقدس، سال ششم، شماره 3.
جوادی آملی، عبدالله (1386)، سلسله بحث‌های فلسفه حقوق بشر، قم: اسرا.
خاطرات فراموش‌نشدنی روزهای اسارت در اردوگاه‌ها، روزنامه کیهان، 4 مهر 1369.
داعی، علی (1387)، نقض حقوق اسیران جنگی ایرانی و مسئولیت بین‌المللی دولت عراق، تهران: انتشارات پیام آزادگان، چاپ اول.
الدیلی، قصار (1372)، اسراری از درون ارتش عراق، مترجم: حمید محمدی، تهران: انتشارات حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی.
رشید، احمد (1353)، اسلام و حقوق بین‌الملل عمومی، مترجم: حسین سیدی، ناشر: دانشگاه تهران، انتشارات مرکز مطالعات عالی بین‌المللی.
رضایان، مهرداد (1383)، حقوق بین‌الملل ناظر بر نحوه هدایت مخاصمات (مجموعه کنوانسیون‌های لاهه و برخی اسناد بین‌المللی دیگر)، تهران: نشر سرسم.
روحانی، علیرضا (1392)، قواعد اساسی حقوق بشردوستانه و مقررات مربوط به اسیران جنگ در نظام بین‌المللی حقوق بشردوستانه و اسلام، تهران: نشر میزان.
زیبایی نژاد، مریم (1398). «احیای انگاره‌های مهم هویتی در پرتو انقلاب اسلامی ایران»، فصلنامه پژوهش های انقلاب اسلامی، دوره 8، شماره 29، صص 187-206.
سلیمی، عبدالکریم (1382)، نقش اسلام در توسعه حقوق بین‌الملل، قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
شفیعی، محمد (1383)، «بررسی مشروعیت دخالت‌های بشردوستانه از دیدگاه حقوق بین‌الملل»، مجله حقوقی، شماره 20.
ضیایی بیگدلی، محمد‌رضا (1363)، حقوق بین‌الملل عمومی، تهران: کتابخانه گنج دانش، چاپ دوم.
ضیایی بیگدلی، محمد‌رضا (1388)، حقوق بین‌الملل عمومی، تهران: انتشارات گنج دانش، چاپ 36.
ضیایی بیگدلی، محمد‌رضا (1392)، حقوق بین‌الملل بشردوستانه، تهران: انتشارات گنج دانش، چاپ دوم.
ضیایی بیگدلی، محمد‌رضا (1393)، حقوق بین‌المللی مخاصمه‌های مسلحانه (حقوق جنگ)، تهران: انتشارات دانشگاه علامه طباطبائی، چاپ سوم.
عباسی، مجید (1395)، «نظریه اسلامی حقوق بشردوستانه و صلح بین‌المللی با تأکید بر کرامت ذاتی و ارزش انسان»، پژوهش‌های سیاست اسلام، سال چهارم، شماره دهم، پاییز و زمستان.
علیزاده، سیمین (1396)، سیر تکاملی حقوق اسرای جنگی در اسلام و حقوق بین‌الملل، تهران: انتشارات قانون‌یار، چاپ اول.
کاظمی، پریسا و بشیری، اکبر (1398). «سازوکارهای تضمین حقوق بنیادین بشر در نظام حقوقی عمومی ایران»، دو فصلنامه مطالعات حقوق بشر اسلامی، دوره 8، شماره 16، بهار و تابستان.
گرین‌وود، کریستوفر (1395)، سیر تحول حقوق و مبنای حقوق بشردوستانه، فصل اول: حقوق بشردوستانه در مخاصمه‌های مسلحانه، مترجم: دکتر حسین شریفی طراز‌کوهی، تهران: انتشارات شهر دانش.
گزارش رئیس کمیته بین‌المللی صلیب سرخ، روزنامه اطلاعات، شماره 16572، آبان 1360.
مجاهدی‌فر، محسن (1386)، جایگاه حقوق بشردوستانه در اسلام در مقایسه با حقوق بشردوستانه بین‌المللی، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد دانشگاه تهران.
مصاحبه با آزادگان بازگشته از عراق و لحظات پرشور دیدار از زبان آزادگان و خانواده‌هایشان.
موسوی، سید فضل‌الله (1394)، حقوق بشردوستانه در اسلام و بین‌الملل، تهران: نشر دادگستر، چاپ اول.
مهر‌پور، حسین (1383)، نظام بین‌المللی حقوق بشر، تهران: نشر میزان.
نصیری، سوناز (1398). «نقش قدرت نرم در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران (مطالعه موردی عراق)»، دو فصلنامه مطالعات قدرت نرم، دوره 9، شماره 1.
وکیلی، عباسعلی (1374)، مقاومت در اسارت (خاکریز پنهان)، به کوشش واحد پژوهش ستاد آزادگان، جلد اول.
Fisher, Hourst (2016), articl of Support for war prisoners, translated by Mir Shabiz Shafea, from Humanitarian law in Armed Conflicts, Edited by professor dieter Fleek.
Greenwood, K. (2016), The evolution of history and basis of international humanitarian law, translated by hosain sharifi trazkoohi, from Humanitarian law in Armed Conflicts, Edited by professor dieter Fleek.
Sandoz Yves; Swinarski, Christophe; Zimmermann, Bruno (eds.) (1987), Commentary on Additional Protocols, ICRC, Geneva, 3055.