نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشکده علوم انسانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد سمنان، سمنان، ایران

2 دانشیار فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشکده علوم انسانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد سمنان، سمنان، ایران

چکیده

حقوق بشرحقوقی است که از تولد انسان محقق می‌شود و مستقل از حکومت‌هاست در نظام کیفری اسلام علاوه بر اینکه بر جنبه بازدارندگی مجازات‌ها تاکید شده، به ویژه در جرایم جنسی که به حدود الهی معروف هستند سخت گیری‌های زیادی شده است، اما جلوه‌های فراوانی از کیفرزدایی نیز مشهود است که می‌توان آنها را به عنوان جلوه‌های حقوق بشری در این کیفرها برشمرد. مواردی چون تعدد شهود یا کیفیت خاص شهادت و اقرار و نیز امکان توبه در شرایط خاص، حاکی از توجه قانون گذار به شخصیت انسانی مجرم و حقوق انسانی وی می-باشد و از طرفی حفظ حقوق مادی و معنوی بشر در کیفر زدایی جرایم جنسی مشهود است چون حفظ کرامت انسانی و آبروی انسان در آن لحاظ و از طرفی رعایت حریم خصوصی برای امنیت بخشی اجتماع مورد مداقه واقع شده است.

در این نوشتار پس از بررسی و تتبع در متون فقه جزایی و آرای فقها به این نکته دست یافتیم که اگر چه در نحوه مجازات‌ها شدت عمل وجود دارد ولی با توجه به دشواری اثبات اینگونه جرایم و شرایط خاص آن و نیز مواردی چون پذیرش توبه در شرایط خاص، هدف، بازدارندگی و توبه‌ی شخص مجرم و تربیت پذیری مجرم و جامعه بوده است.

کلید واژه‌ها: حقوق بشر، جرائم جنسی، توبه، کیفرزدایی.

کلیدواژه‌ها

قرآن کریم
اسلام پور، عسگری (1383). «جایگاه توبه و نقش آن در امور کیفری اسلام»، فصلنامه رواق اندیشه، ش 39.
حر عاملی، محمد بن حسن (1409). وسائل الشیعه( جج18، 28، 23) چاپ اول. قم: نشر مؤسسه آل البیت.
جوادی آملی، عبدالله (1383). فلسفۀ  حقوق بشر، چاپ چهارم، قم: نشر اسراء
رجایی، حسین (1392). توبه و آثار آن از نگاه فقه و حقوق. چاپ اول. قم: دفتر پژوهش های اسلامی- معاونت سلامت و اصلاح و تربیت سازمان زندان ها و اقدامات تأمینی و تربیتی.
شهیدی، سید جعفر (1379). نهج البلاغه،چاپ نهم،بی جا،شرکت انتشارات علمی وفرهنگی
طباطبایی، سید علی بن محمد (1418). ریاض المسائل فی تحقیق الاحکام بالدلائل (ط- القدیمه).(ج15) چاپ اول. قم: مؤسسه آل بیت.
طوسی، محمد بن الحسن (1407). الخلاف (ج5)، چاپ اول. قم: انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
عاملى(شهید ثانى)، زین الدین بن على‌ (1410). الروضه البهیه فی شرح المعه الدمشقیه، (ج9) چاپ اول. قم: کتابفروشی داوری.
گلدوزیان، ایرج (1398). بایسته های حقوق جزای عمومی(ج1). چاپ نوزدهم. تهران: نشر بنیاد حقوقی میزان.
محمدی گیلانی، محمد (1361). حقوق کیفری در اسلام. (چاپ اول)، تهران: انتشارات المهدی.
محقق حلی، جعفر بن حسن نجم الدین (1418). المختصر النافع فی فقه الامیه.(ج2)چاپ ششم. بی جا: موسسه المطبوعات الدنییه.
مرکز صیانت  از حقوق  شهروندی  وعفاف وحجاب – دانشگاه آل طه http://aletaha.ac.ir
منصور، جهانگیر (1394). قانون مجازات اسلامی کلیات-حدود- قصاص-دیات مصوب 1/2/92 وتعزیرات ومجازات های بازدارنده مصوب1375 و اصلاحات مصوب 1/2/92 و جرایم رایانه‌ای مصوب 5/3/88. چاپ صدو سی و پنجم. تهران: نشر دیدار.
موسوی خمینی،روح ا... (بی تا). تحریرالوسیله.( ج4) چاپ اول. قم: مؤسسه مطبوعات دارالعلم.
موسوی خویی، سید ابوالقاسم (1422). مبانی التکمله المنهاج. ج41،چاپ اول. قم: موسسه احیاء آثار الامام الخویی(ره).
نجفی، محمد حسن (1404). جواهرالکلام فی شرح شرایع الاسلام (ج41). چاپ هفتم. بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
نوبهار، رحیم (1379). «اهداف مجازات ها در جرائم جنسی مستوجب حد در حقوق کیفری اسلام»، فصلنامه مفید، شماره23.