نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

مربی گروه حقوق دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

چکیده

مسئله حقوق بشر از سوی مجامع جهانی، و با پشتوانه سازمان ملل متحد و شورای امنیت به عنوان یک اصل پذیرفته شده جهانی شناخته شده است. یک کشور با پذیرش عضویتش در سازمان ملل و تأیید حضورش در آن، به تمامی لوازم حضور ملتزم می گردد و از آن پس، تمامی رفتار و گفتار او با معاهدات رسمی بین الملی سنجیده می شود. هرگونه تخلف از آن به معنی تجاوز به حقوق دیگران و عدم التزام ملی به قوانین بین المللی محسوب می شود و واکنش های بین المللی (از تحریم تا تنبیه نظامی) را در پی دارد. با این وجود سازگاری و عدم سازگاری قوانین داخلی کشورها با بعضی از قوانین جهانی مثل مسایل مربوط به حقوق کودک امری اجتناب ناپذیر و طبیعی می باشد که در این پژوهش به آن خواهیم پرداخت. بر این اساس پرسش اصلی که در این پژوهش مطرح شده این است که قوانین جمهوری اسلامی ایران چه میزان با نظام حقوق بشر جهانی در زمینه حقوق کودک تطابق دارد؟ فرضیه مطرح شده برای سؤال اصلی این پژوهش حاکی از آن است که علیرغم چالش های قوانین جمهوری اسلامی ایران با نظام حقوق بشر جهانی، پویایی فقه شیعه زمینه های گسترده ای را در تطابق با حقوق بشر جهانی دارد. در مجموع این تحقیق به هدف بررسی تعامل جمهوری اسلامی ایران با نظام حقوق بشر جهانی با تاکید بر حقوق کودک در چارچوب فقه اسلامی تدوین گردیده است.

کلیدواژه‌ها

احمدی، حسین علی (1378). «نقش مصلحت نظام در فقه اسلامی»، از کتاب امام خمینی و حکومت اسلامی، قم: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره).
افروغ، عماد (1381). رنسانسی دیگر، تهران: کتاب آشنا.
ایازی، محمد علی(حجت الاسلام)، 11/9/1381، سیاست روز.
بابک، حمیدرضا (1382). سنت گرایان با حقوق بشر چه خواهند کرد؟"، از کتاب مبانی نظری حقوق بشر، قم: مرکز مطالعات حقوق بشر دانشگاه مفید .
بلیغ، ناهید و دیگران (1383). کنوانسیون حقوق کودک و بهره وری از آن در حقوق داخلی ایران، تهران: گرایش.
جاودان، محمد (1382). «نواندیشی دینی در اسلام و تأملاتی در کرامت انسان و حقوق بشر»، از کتاب مبانی نظری حقوق بشر،مرکز مطالعات حقوق بشر دانشگاه مفید.
جعفری تبریزی، محمد تقی (1375). تحقیق در دو نظام حقوق جهانی بشر از دیدگاه اسلام و غرب، تهران: دفتر فنی حقوق بین المللی جمهوری اسلامی ایران.
جناتی، محمد ابراهیم (1376). ادوار اجتهاد از دیدگاه مذاهب اسلامی، تهران: موسسه کیهان .
حائری، مهدی (1378). «حکمت احکام فقهی»، مجله کیان، فروردین و اردیبهشت، شماره 46.
حقیقت، صادق (1382). «نسبت سنجی ادله برون دینی و درون دینی حقوق بشر»، از کتاب مبانی نظری حقوق بشر، قم، مرکز مطالعات حقوق بشر دانشگاه مفید.
حکیم پور، محمد (1382). حقوق زن در کشاکش سنّت و تجدد، تهران: نغمه نواندیش .
داور، زهرا، 14/5/1386 ، اعتماد.
دهقان، حمید (1376). تأثیر زمان و مکان بر قوانین جزایی اسلام، قم: مدین.
رهایی، سعید (1380). «شریعت رحمت»، از کتاب مجموعه مقالات همایش بین المللی حقوق بشر وگفتگوی تمدن ها، قم: انتشارات دانشگاه مفید قم.
زهیری، علیرضا (1381). انقلاب اسلامی ایران و هویت ملی، قم: زلال کوثر .
سروش، عبدالکریم (1380). «حکومت دموکراتیک دینی»، از کتاب حقوق بشر از منظر اندیشمندان، تهران: انتشارات شرکت سهامی انتشار.
شاهی زاده، ملکه (1382). «شرایط امکان بحث از حقوق بشر در بستر جوامع اسلامی»، از کتاب مبانی نظری حقوق بشر، قم: مرکز مطالعات حقوق بشر دانشگاه مفید.
ضمیران، محمد و عبادی، شیرین (1375). سنّت و تجدد در حقوق ایران، تهران: گنج دانش.
علیجانی،رضا (1385). جزوه مذهب متن گرا، مذهب انسان گرا.
فیرحی، داوود (1382). «اسلام و حقوق بشر؛ گزارشی نشانه شناختی»، از کتاب مبانی نظری حقوق بشر، قم: مرکز مطالعات حقوق بشر دانشگاه مفید .
فیض، علیرضا (1374). «فقه و اجتهاد در بستر زمان و مکان»، از کتاب اجتهاد و زمان و مکان، جلد3، قم: انتشارات موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره).
فیض، علیرضا (1382). ویژگی های اجتهاد و فقه پویا، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی .
کاتوزیان، ناصر (1381). مقدمه علم حقوق، چاپ سی ام، تهران: سهامی انتشار.
کاتوزیان، ناصر (1384). زن و حقوق کیفری، تهران: سلسبیل .
مجتهد شبستری، محمد (1375). هرمنوتیک، کتاب و سنّت، تهران: طرح نو.
مجتهد شبستری، محمد (1378). بستر معنوی وعقلایی علم فقه»، مجله کیان، فروردین و اردیبهشت ، شماره 46.
مکارم شیرازی، ناصر (1383) تعزیر و گستره آن، قم: امام علی بن ابی طالب .
میر موسوی، علی (1382). «گفتمان اجتهاد و حقوق بشر" ، از کتاب مبانی نظری حقوق بشر»، قم: مرکز مطالعات حقوق بشر دانشگاه مفید .
هاشمی شاهرودی، محمود (1375). «کاووشی درباره ی اختیارات ولی امر مسلمین در عفو کیفرها»، مجله فقه اهلبیت، شماره 7.
واعظی، احمد (1374). «نقش عرف در استنباط فقهی»، از کتاب اجتهاد و زمان و مکا ، جلد 9.قم: انتشارات موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره).