نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 استادیار گروه حقوق دانشکده علوم انسانی دانشگاه مراغه، مراغه، ایران
2 دانش آموخته کارشناسی ارشد حقوق دانشگاه قم، قم، ایران
چکیده
بازداشت خودسرانه نه تنها مغایر حقوق فطری و بنیادین بشر نظیر حق آزادی است بلکه دادرسی منصفانه و تحقق عدالت را مختل می‌سازد. نوشتار حاضر به روش توصیفی-تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه‌ای درصدد است موضوع بازداشت خودسرانه را در نظام حقوقی اسلام و اسناد حقوق بشری بین‌المللی مورد مطالعه قرار دهد. یافته‌های این مقارنه نشان می‌دهد اولاً؛ چون اسناد حقوق بشری بین‌المللی، ناظر بر حقوق فرد تدوین یافته‌اند صرفاً بر آزادی‌های فردی تأکید دارند و امنیت اجتماعی در این اسناد غالباً مسکوت مانده است که اتفاقاً نتیجه این سکوت، خلط امنیت اجتماعی با موقعیت دولتمردان است و این موضوع به کثرت مصادیق بازداشت‌های خودسرانه و استفاده از این ابزار برای سرکوب مخالفان منجر می‌شود. برعکس در نظام حقوقی اسلام به آزادی فردی و امنیت اجتماعی به‌گونه‌ای متوازن پرداخته شده است و موضوع امنیت اجتماعی از امنیت حاکمان مجزا شده است و مصادیق بازداشت قانونی به موارد نقض امنیت اجتماعی محدود شده است. ثانیاً؛ امکان اعتراض به بازداشت خودسرانه در هردو نظام حقوقی میسر است. ثالثاً؛ در خصوص امکان دریافت خسارات ناشی از بازداشت، اصولاً منعی در هر دو نظام حقوقی نیست لکن اسناد حقوق بشری با جزئیات بیشتری نوع و شیوه جبران خسارت را مطرح نموده‌اند.
کلیدواژه‌ها
)