چالشهای حقوق بشری را میتوان یکی از پرحاشیهترین تعارضات عملی دو دهه اخیر میان جمهوری اسلامی ایران و اقطاب قدرت در نظام بینالملل معاصر یاد کرد که موجبات محدودیت فراوانی را برای قدرت کنشگری ایران ...
بیشتر
چالشهای حقوق بشری را میتوان یکی از پرحاشیهترین تعارضات عملی دو دهه اخیر میان جمهوری اسلامی ایران و اقطاب قدرت در نظام بینالملل معاصر یاد کرد که موجبات محدودیت فراوانی را برای قدرت کنشگری ایران در نظام بینالملل فراهم آورده است. این مقاله با بهرهگیری از روش تحلیل مضمون، مبتنی بر اسناد دعاوی حقوقی بشری اتحادیه اروپایی علیه جمهوری اسلامی ایران، در پی ارائه پاسخ به این سؤال است که ریشه این دعاوی در چه عواملی نهفته است و کنشگران این عرصه چه هدفی را از طرح مسائل حقوق بشری دنبال میکنند؟ یافتههای این پژوهش حاکی از آن است که سه عامل «حاکمیت ارزشهای اسلامی در ایران»، «تلاش ایران برای به چالش کشاندن ارزشهای حقوق بشری نظم لیبرالی»، و نیز «تلاش ایران برای تقویت ساخت درونی قدرت» موجب بروز چالشهای حقوق بشری برای آن شده است. از این منظر، ایران درصدد تثبیت هویت دینی و اسلامی خود بوده و بروز تعارضات در زمینه مسائلی چون اجرای حدود شریعت و نیز امتناع از جرم زدایی از همجنسگرایی، ریشه در این موضوع دارد. از طرفی دیگر، ایران درصدد ارائه الگویی جایگزین از زیست انسانی در جهان معاصر مبتنی بر معنویتگرایی و خداباوری است که یکی از لوازم آن، بی اعتبارسازی ارزشها و هنجارهای نظم لیبرالی معاصر است. و وجه آخر، به تلاش ایران برای تقویت فرآیندهای ملتسازی و دولتسازی در داخل باز میگردد که هر یک از این عوامل، منجر به ایجاد اصطکاک با برخی از هنجارهای حقوق بشری غربی میشود.