نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
استادیار مدعو دانشگاه علوم اسلامی رضوی، مشهد، ایران
چکیده
خبر به مثابه مهمترین پیام منابع ارتباطی قرن حاضر، به بخش جدایی ناپذیری از جهان ما تبدیل شده است و همۀ مردم بدون استثنا در شبکه های درهم تنیده ای از رسانه های خبری گرفتار آمده اند. خبر در عرصه شیوه کسب، محتوا و ارائه نیازمند تدارک نظم حقوقی ویژه ای است و خبرنگاران نیز به عنوان عاملان ارتباطی، از حقوق و تکالیف خاصی در مقایسه با « خبرنگاران » و « خبر » برخوردارند؛ ازاین روی درک نظام حقوقی حاکم بر نظام های حقوقی موجود امری ضروری است. نوشتۀ حاضر با رویکرد توصیفی تحلیلی مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای در راستای این رسالت به قلم درآمده است.
کلیدواژه‌ها
قرآن کریم
نهج‌البلاغه
ال عصفور بحرانی، یوسف بن احمد بن ابراهیم (1405ق)، الحدائق الناضرة فی أحکام العترة الطاهرة، قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، چاپ اول.
ابن منظور (1408ق)، لسان‌العرب، بیروت: دارالاحیاء التراث العربی.
ابوحسین (1371)، آزادی ابراز عقیده یا اهانت به توده‌ها، ترجمه احمد بهپور، تهران: سازمان تبلیغات اسلامی.
اخوان‌کاظمی، بهرام (1391)، نظارت در نظام اسلامی، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، بی‌جا.
امام خمینی(ره)، سید روح‌الله (1370)، صحیفه نور، تهران: سازمان مدارک فرهنگی انقلاب اسلامی.
انصاری، باقر (1387)، آزادی اطلاعات، تهران: نشر دادگستر.
انصاری، مرتضی (1410ق)، المکاسب، تحقیق و تعلیق و شرح سید محمد کلانتر، قم: دارالکتاب، چاپ اول.
الاهوانی، حسام‌الدین کامل (1978م)، الحق فی احترام الحیاة الخاصة، قاهره: دار النهضة العربیة.
آندره تنک (1374)، حقوق ایالات متحده امریکا، ترجمه سید حسین صفایی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران، چاپ چهارم.
بحرانی، یوسف (بی‌تا)، الحدائق الناضرة فی احکام العترة الطاهرة، تهران: دارالکتب الاسلامیة.
پرستش، رضا؛ موسوی‌زاده، سید شهاب‌الدین (1394)، «حریم خصوصی مقامات عمومی»، فقه و حقوق اسلامی، سال ششم، شماره یازدهم، پاییز ـ زمستان.
تستری، محمد‌تقی (1364)، النجعة فی شرح اللمعة، تهران: مکتبة الصدوق، الطبعة الاولی.
جمعی از مؤلفان (بی‌تا)، مجلة فقه أهل البیت علیهم‌السلام، قم: مؤسسه دائرة‌المعارف فقه اسلامی بر مذهب اهل بیت (علیهم‌السلام).
جهان‌بزرگی، احمد (1388)، امنیت در نظام سیاسی اسلام اصول و مؤلفه‌ها، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، چاپ اول.
حلی (علامه حلی) (1414)، تذکرة الفقها، قم: مؤسسه آل‌البیت(علیه‌السلام)، بی‌جا.
رحیمی، مرتضی؛ سلطانی، عباسعلی (1385)، «مبانی فقهی حقوق مالکیت معنوی در فقه شیعه»، مجله مطالعات اسلامی، شماره 73، پاییز.
زین‌الدین جبل عاملی، محمد بن مکی (1389)، مباحث حقوقی شرح لمعه الروضة البهیة فی شرح لمعة الدمشقیة، به کوشش اسد‌الله لطفی، تهران: مجمع علمی و فرهنگی مجد، چاپ هفتم.
سلیمان دهکردی، الهام؛ افراسیابی، علی (1369)، «حق دسترسی آزاد به اطلاعات در نظام حقوقی بین‌المللی و ملی»، فصلنامه علمی ـ ترویجی مطالعات بین‌المللی پلیس، سال ششم، شماره 21، بهار.
شکرخواه، یونس (1378)، خبر، تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه‌ها.
شهید ثانی، زین‌الدین بن علی (1410)، الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة (المحشّی ـ کلانتر)، قم: کتاب‌فروشی داوری، چاپ اول.
صافی، لطف‌الله (1371)، «استفتائات و نظرات پیرامون مسائل فقهی و حقوقی»، فصلنامه رهنمون، مدرسه عالی شهید مطهری، شماره 2 و 3.
صفایی، سید حسین (1350)، «مالکیت ادبی و هنری و بررسی قانون حمایت از حقوق مؤلفان، مصنفان و هنرمندان»، فصلنامه حقوق، دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، شماره 6 و 7.
صفایی، سید حسین؛ جعفری، علی (1391)، «رابطه آزادی اطلاعات با حریم خصوصی»، مجله حقوق اسلامی، سال نهم، شماره 33، تابستان.
طباطبایی، سید محمدحسین (بی‌تا)، تفسیر المیزان، بی‌جا.
طباطبایی، منوچهر (1382)، آزادی‌های عمومی و حقوق بشر، تهران: سمت، چاپ سوم.
عبد‌الغنی، عارف (بی‌تا)، نظم الاستخبارات عند العرب و المسلمین، بیروت: مؤسسه الرسالة.
علم‌الهدی، سید مرتضی (1417)، الانتصار، قم: مؤسسة النشر الاسلامی.
عمید زنجانی، عباسعلی (1421ق)، فقه سیاسی، تهران: انتشارات امیر‌کبیر، چاپ چهارم.
غفاری، جلال (1385)، «رسانه ملی در افق هنجار‌گرایانه»، فصلنامه اندیشه صادق، شماره 24.
قاضی نعمان (بی‌تا)، دعائم إسلام، تحقیق: آصف بن علی أصغر فیضی، قاهره: دار‌المعارف، چاپ دوم.
لطفی، عبدالرضا و همکاران (1388)، اشخاص مورد حمایت در مخاصمات مسلحانه، تهران: هستی‌نما.
مامقانی، عبدالله (بی‌تا)، منهاج المتقین فی فقه ائمة‌الحق و الیقین، قم: مؤسسة آل البیت لاحیاء الثراث.
محسنی، فرید (1389)، حریم خصوصی اطلاعات؛ مطالعه کیفری در حقوق ایران، ایالات متحده امریکا و فقه امامیه، تهران: دانشگاه امام صادق(ع).
محقق حلی (1409)، شرایع الاسلام، قم: انتشارات استقلال، الطبعة الثانیة.
مکارم شیرازی، ناصر (1411)، القواعد الفقهیة، قم: مدرسه امیرالمؤمنین(سلام‌الله‌علیه).
موسوی خمینی، سید روح‌الله (1425ق)، تحریر الوسیلة، ترجمه علی اسلامی، قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
نائینی، محمدحسین (1424)، تنبیه الامة و تنزیه الملة، تحقیق و تصحیح سید جواد ورعی، قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم.
نجفی، محمد‌حسن (19081م)، جواهر الکلام فی شرح شرایع الاسلام، بیروت: دار احیاء التراث العربی، چاپ هفتم.
هاشمی، سید محمد (1387)، حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران، تهران: میزان، بی‌جا.
الهام، صادق (1390)، هتک حرمت مقدسات، تهران: نشر دادگستر، ۱۳۹۰.
هوسمن، کارل (1370)، «حمایت از حریم خصوصی افراد در برابر حق آگاهی»، ترجمه داوود حیدری، فصلنامه رسانه، سال هفتم، شماره 3.
الهیثمی، علی (1410ق)، مجمع الزوائد و منبع الفوائد، بیروت: دارالکتب العلمیة.
یزدی، سید محمد‌کاظم (1378)، حاشیه المکاسب، قم: اسماعیلیان.
Banisar, david (2000), Privacy and Human Rights, an international survey of privacy laws and developments, Electronic Privacy Information Center, Washington D.C, 1st editon.
Banisar, david (2006), Article 19: Global Campaign for Free Expression, Human Rights in the Global Information Society, Jørgensen,ed., MIT Press, available at: http://papers.ssrn.com/sol3/papers. cfm?abstract_id=2069914
Mendel, Toby (1999), ), Article 19: The Publics Right to Know, 33 Islington High St., London, N1 9LH, UK.
Mendel, Toby (2008), Freedom of Information (A Comparative Legal Survey), Paris: Unesco, 2th edition.
Smartt, Ursula, (2014), Media & Entertainment Law, London: Routledge.
Washington, D.C., Department of Anny, Navy, and Air Force, 1995.
)