نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکترای فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه تهران، پردیس فارابی، تهران، ایران

2 استادیار گروه حقوق خصوصی، دانشکده حقوق، دانشگاه تهران، پردیس فارابی، تهران، ایران

چکیده

با وجود اینکه تاکنون مبانی متعددی جهت حمایت و شناسایی حق حریم خصوصی ارائه شده و از ملاک‌‌ها و ضوابط گوناگون در راستای تحدید حق مذکور سخن به میان آمده، نابسندگی مبانی و ملاکات مزبور و نیز برقرار نشدن نسبت مناسب میان قواعد مبنایی و احکام و اوصاف حریم خصوصی، باعث شده است، موقعیت حریم خصوصی در نسبت با این احکام به درستی شناخته نشود. از جمله این موارد، نسبت قاعده حفظ نظام و حریم خصوصی است. تحقیق پیش رو با بررسی ظرفیت‌های قاعده فقهی «حفظ نظام» که از واجبات مؤکّد در فقه امامیه است در مقام پاسخ به این پرسش است. نتایج تحقیق که با بررسی در منابع و مبانی فقه امامیه و به روش تحلیلی-توصیفی بدست آمده نشان می‌دهد این قاعده فقهی از جامعیت لازم برای تبیین ابعاد مختلف حق حریم خصوصی برخوردار است و می‌توان با تمسک بدان مواضع ابهام پیرامون حریم خصوصی را روشن نمودو الزامات حقوقی مرتبط با حریم خصوصی را بر این اساس سامان داد. این مراتب، در سه ساحت قابل بررسی است؛ نخست، «شناسایی حریم خصوصی در پرتو قاعده حفظ نظام»، دوم «تحدید حریم خصوصی در پرتو قاعده حفظ نظام» و سوم «نسبیت در تحدید حریم خصوصی در پرتو قاعده حفظ نظام».

کلیدواژه‌ها

Ibn Mansour, mohammad ibn mokarram. (n.d). Lesan Al- Arab, Beirut: Dar Sad. ( In Arabic)
Ibn Doraid, mohammad ibn hassan.(n.d). Jamharat Al-Loghat, Beirut: Dar Al-Alam lalmalain. [In Arabic].
Eskandari, Mostafa.(2011). Islamic government & privacy, Qom: Research institute of Islamic political thought. [In Persian].
Ansari, Bagher.(2007). Privacy rights, Tehran: Samt. [In Persian].
Amadeh, Mahdi.(2016). Protection of privacy, Tehran: Dadgostar publications. [In Persian].
Javar, Hossein.(2019 ). Quranic principles of spatial privacy, Jurisprudence, Quran & Islamic Law Quarterly, 5th year, NO.10:pp109-138. [In Persian].
Javid zadeh, Hamidreza & seyed hassan Mireie & Gholamreza peyvandi.(2004). Electronic care & it’s review based on jurisprudence teachings, Jurisprudence & Law journal, NO2:pp193-210. [In Persian].
Jafari, Ali.(2017). Jurisprudential, Legal study, Nature & principles of information privacy, Qom: Baqer Al-Olum Research institute. [In Persian].
Jafari langroudi, Mohammadjafar.(1999). Legal Terminology, 10th edition, Tehran: Ganje- Danesh library. [In Persian].
Jamalzadeh, Naser, Babakhani, Mojtaba.(2017). The rule of maintaining order application in Imam khomeini’s political- jurisprudential thought,  Political science quarterly,13th year, NO.1: PP.5-40. [In Persian].
Hakim, Seyed Mohsen.(1990). Menhaj Al- salehin, V.1, Beirut: Dar Al-Taarof Al- Matbouat. [In Persian].
Helli, Mohammad ibn hassan.(2008). Ezah Al Favaed fi sharhe Moshkelat Al- Ghavaed, Qom:Esmaielian institute. [In Persian].
Khouyi, Seyed Abolghasem.(1997). Mohazerat fi Elm Al- osoul, Qom: Ansarian publications. [In Persian].
Dargahi, Mahdi.(2016). The interaction of system preservation rule & people privacy, Journal of security & protection Research: NO.19,pp.71-90. [In Persian].
Dargahi, Mahdi.(2015). The  powers of the intelligence services limitation in entering the individuals privacy from the perspective of Imami jurisprudence, New kavosh in jurisprudence journal, year21, NO.4,pp.77-93. [In Persian].
Dehkhoda, Aliakbar.(2006). Dehkhoda dictionary, Tehran: institute of publishing & printing, University of Tehran. [In Persian].
Raie, Masoud.(2007). Privacy & enjoining the good & forbidding the evil, Islamic Government Quarterly, NO.56,pp.113-133. [In Persian].
Sobhani tabrizi, Jafar.(2004). Al-Mavaheb fi Tahrir Ahkam Al-Makaseb, QOM: Imam Sadegh institute. [In Persian].
Shariati, Rouh Allah.(2008). Rules of political jurisprudence, Qom: Sciences & Islamic culture Research institute. [In Persian].
Shahid sani, Zain Al- din ibn Ahmad.(1990). Rowsat Al- bahieh, Qom: Davari bookstore. [In Persian].
Shirazi, Naser Makarem.(2005). Anvar Al-feghahat, Qom: Ali ibn taleb School publications. [In Persian].
Tabatabaie boroujerdi, Hossein.(1996). Bazr Al- zaher fi salat Al- Jomeh va Al-mosafer, Qom: Ayat Allah Al- ozma Montazeri School. [In Persian].
Torihi, Fakhr Al- din.(1996). Majma Al- Bahrein & Matla Al- naierain, Tehran: Mortazavi bookstore. [In Persian].
Aliakbari baboukani, Ehsan.(2012). Investigating  the privacy of individuals in Imami jurisprudence, Tehran: publications of Imam Sadegh university. [In Persian].
Amidi, Seyed Amid Al-din.(1996). Kanz Al- favaed fi hale Moshkelat Al-ghavaed, Qom: Office of Islamic publications affiliated with the society of teachers of the seminary of Qom. [In Persian].
Ghazali, Mohammad ibn Mohammad.(n.d). Ehyae olum Al-din, n.p.V.2. [In Persian].
Ghiasi, Jalal Al-din.(2007). Criminal  policy fundamentals of the Islamic government, Qom: Research institute of Islamic Sciences & culture. [In Persian].
Kazerouni Saadi, Rahim.(2017). Imam Khomeini & issue of system preservation( the practical challenge of maintaining system with religious standards), Tehran: publications of Imam Sadegh University. [In Persian].
Keshtgar, Amir; Javar, Hossein.(2020). Strategies to guarantee the privacy right in Imami jurisprudence, public law thoughts Journal, pp.25-41. [In Persian].
Kaabi, Abbas.(2015). The foundations of the Islamic Republic of Iran analysis based on the constitution principles, Tehran: Guardian Council  Research institute. (In Persian)
Lankarani, Fazel.(1998). 24 cases of referendums from great authorities, legal Journal of justice, NO.24. [In Persian].
Seyfi Mazandarani, Aliakbar.(2005). Mabani Al- fiqh Al- faal fi Al Ghavaed Al- fiqhie Al- Asasieh, Qom: office of Islamic publications. [In Persian].
Mohaghegh damad, Seyed Mostafa.(1986). Rules of jurisprudence , 12th edition, Tehran: Center of Islamic Sciences publications. [In Persian].
Moien, Mohammad.(2007). Persian Dictionary, Tehran: Amir kabir publications. (In Persian)
Malek afzali ardakani, Mohsen.(2010). System  preservation rule effects, 11th year, N.4, Journal of Islamic government, pp.109-146. [In Persian].
Malek afzali ardakani, Mohsen.(2017). System preservation rule, Tehran: Islamic culture & thought Research institute. [In Persian].
Montazeri najaf abadi, Hossein ali.(1989). Jurisprudential principles of Islamic government, Translators: Mahmood Salavati & Abolfazl Shakouri, Tehran: Keyhan institute. [In Persian].
Montazeri najaf abadi, Hossein ali.(1989). Derasat fi velayat Al- Faghih & fiqh Al- dowlat Al- Eslami,Qom:Tafakkor publications. [In Arabic]
Mousavi bojnourdi, Seyed Mohammad.(1981).Ghavaed Al- Fiqhhie, Tehran: orouj institute. [In Arabic].
Mousavi Khomeini.(2008). Second Sahifeh, Tehran:institute for organizing & publishing the works of Imam Khomeini. [In Persian].
Mousavi Khomeini, Seyed Rouh Allah.(2005). Tahriri Al- Vasileh, translator: Ali Eslami, Qom: Islamic publications office. [In Arabic].
Nayeeni, Mohammad hossein.(2004). Tanbih Al-Ommat & Tanzih Al- Mellat, Qom:Qom seminary Islamic propaganda office publications. [In Arabic].